Tuzlanski hodža koji je spasao Srbe od ustaškog pokolja

U ovom prazničnom i radosnom danu kada proslavljamo rođenje Bogočoveka, prisećamo se događaja koji se zbio pre punih 80 godina i sa zahvalnošću i poštovanjem čuvamo uspomenu na postupak jednog čoveka koji je, rizikujući svoj i živote najmilijih, od sigurne smrti spasio veliki broj Srba u Tuzli.

Taj veliki i plemeniti čovek, za koga su hrvatske ustaše tvrdile da je prikriveni hrišćanin, bio je muftija Šefket efendija Kurt (1879-1963).

Naime, ustaški tajni odbor za istrebljenje Srba i Jevreja u Tuzli planirao je da 6. januara 1942. godine, na Badnje veče, minira Saborni hram Uspenja Presvete Bogorodice i pobije okupljene vernike. Planirane su likvidacije i u Srpskoj varoši.

Za ovu informaciju je saznao tuzlanski muftija Šefket ef. Kurt koji je, sa grupom uglednih Tuzlaka, zatražio hitan prijem kod nemačkog komandanta grada potpukovnika Vista i od njega energično zahtevao da onemogući zločin.

Nemačka komanda je, iz svojih interesa, odmah istakla plakat sa tekstom upozorenja da ,,…niko ne sme nikoga zlostavljati, oduzimati ili rušiti tuđu imovinu i dirati živalj koji slavi”.

U nastojanju da učvrsti demarš kod nemačkog komandanta, muftija Kurt sa grupom uglednih Tuzlaka odlazi u Zagreb, kod Pavelića i Artukovića, od kojih odlučno traži da ustaše ne diraju mirno srpsko stanovništvo.

Zahvaljujući angažmanu muftije Kurta u Tuzli nije bilo masovnih zločina.

Dvojica sinova muftije Kurta poginuli su kao borci NOB-a. Asim Kurt (27) poginuo je krajem 1944. godine na Majevici, posle povratka njegove Druge Krajiške brigade iz Srbije. NJegov tri godine stariji brat Enver (29), poginuo je 1943. u borbi Tuzlanskog NOP odreda protiv ,,zelenog kadra”.

Muftija Kurt, iako verski službenik iz bogate porodice – ,,prirodni neprijatelj proleterijata” odlikovan je od strane jugoslovenskih vlasti Ordenom bratstva i jedinstva Prvog reda.

Kada je 1963. godine, u svojoj 83. godini, efendija Kurt preminuo, prota Đorđe Jovanović održao je govor na njegovoj dženazi kojoj je prisustvovalo preko deset hiljada ljudi. Uslišena je intimna i neuobičajena molba prote Jovanovića da on bude taj koji će u efendijin grob sići pre njega, dočekati tabut s efendijinim telom i položiti ga u raku.

Jedna ulica u Tuzli nosi naziv ,,Muftije efendije Kurta”.