ZNATE LI ŠTA SU JERIBASMA, GLIBANJKA I KANTARUŠA? Nikola je čuvar starih sorti voća – ima i dud star 800 godina!
BESKRAJNA ljubav prema voću, od rane mladosti je opredelila Nikolu Nikolića (58) iz Bijeljine, da se već 40 godina bavi kalemarstvom i kalemljenjem, uglavnom, starih, autohtonih sorti voća iz BiH i regiona.
Inače, Nikola je samo nastavio porodičnu tradiciju kalemarstva, nasleđenu od deda, oca i strica, i neumorno radi na spašavanju i promociji starih sorti jabuka, krušaka, trešnje i šljive.
Stare sorte voća imaju posebnu vrednost u našim životima, ali su i otpornije na bolesti, sušu, mraz i ne traže ogromna ulaganja, đubrenja i navodnjavanja kao ove “novokomponovane” voćke , podseća Nikola.
Pored klasičnog kalemljenja, Nikola je nadaleko poznat i po tome, što u svom voćnjaku ima pedesetak stabala na kojima je okalemio po nekoliko različitih sorti voća…
– Na jednom stablu sam “okupio” najbolje autohtone sorte jabuka iz jedanaest opština,pa sa jednog stabla,tokom godine možete uzbrati zdravu i ukusnu kiseljaču, đulabiju, vidovnjaču, bedricu, petrovaču, mednjaču…nabraja Nikola, i dodaje, da ovih dana počinje kalemljenje oskoruše…
– U Austrougarskoj je Marija Terezija izdala jednom prilikom naredbu, da svako domaćinstvo, zbog gladi i zdravlja stanovništva, mora zasaditi nekoliko stabala oskoruše. I tada je bilo poznato, da je plod oskoruše prava prirodna apoteka, i da se koristi protiv dijabetesa, holesterola, za lečenje plućnih bolesti i bronhitisa, pojašnjava ovaj vredni kalemar.
Nikola priznaje, da su mu kruške, ipak “slaba tačka” a posebno je ponosan na kalem “Sarajke” čiju grančicu je uzeo sa stabla starog 300 godina sa Nišićke visoravni.
– Samo još kod mene postoji stara huseinbegovača, jeribasma, glibanjka, kantaruša, kujina sisa, ječmenka, lubeničarka – sve sorte, koje odavno ne mogu da se nađu u proizvodnji.
Nikola, pored iskustva i zavidnog znanja u ovom poslu, kaže, da ima i “sretnu ruku” pokazujući na desetak sadnica koje je okalemio na Božić, kad mu vreme nije…
Posebno mesto u Nikolinom čudesnom voćnjaku zauzima stablo crnog duda, koji je star oko 800 godina, i koga je Sveti Sava zasadio u Pećkoj patrijaršiji, a u Bijeljinu doneo sveštenik Petar…
– Želja mi je, poručuje Nikola, da okalemim nekoliko sadnica ovog crnog duda, i uz blagoslov Crkve, zasadim po jedno stablo kod manastira Ostrog i hrama Svetog Save u Beogradu…
