Rodoslovi i priče: Rado Tojić istražuje srpsko naslijeđe na Majevici kroz svoje monografije
Sa željom da sačuva od zaborava istoriju, običaje i tradiciju srpskog življa na području Majevice, Rado Tojić iz Lipovica kod Lopara, prije više od dvije decenije počeo je da piše monografije i rodoslove, najprije svog, a onda i susjednih sela.
Njegova zavičajna zbirka biće bogatija za još jednu monografiju „Kozjak i Mačkovac na Majevici“ koja će uskoro ugledati svjetlo dana.
Iako je pisanje monografija mukotrpan posao koji zahtijeva vrijeme i novac, mnogo volje i strpljenja, prikupljanje pisane građe i bilježenje usmenih predanja, raduje ga, kaže autor, konačan rezultat, a to je knjiga koja sadrži istoriju više generacija.
– Nažalost, mnogo pisanih podataka o ovom kraju uništeno je u ratovima koji su se se događali u poslednjih sto godina na ovim prostorima. A ono što je rečeno ako nije zapisano, kao da se nije ni desilo, a čak i ako je zapisano a nije sačuvano, prekriće ga prašina zaborava – kaže Rado Tojić za portal InfoBijeljina.
Dok priprema svoje knjige posjećuje porodice, traži srodnike, prikuplja stare fotografije i zapise.
– Najveći broj podataka saznao sam u terenskom istraživanju i u usmenim kazivanjama o familijama. U početku su ljudi bili skeptični prema ovome što radim, ali onda sam naišao na odobravanje. Raduje ih kada saznaju više o svojoj istoriji. Jer kako čovjek više stari, tako više želi i da zna odakle je i ko su mu preci. To mi je osnovni motiv – kaže autor.
Nada se da će njegov rad budućim generacijama biti dobra osnova za dalja istraživanja kao značajan izvor saznanja o precima, ljudima i prilikama koje su nekada bile na prostorima Majevice.
Istoričar bijeljinskog Muzeja “Semberije” Zoran Midanović kaže da Tojićeve knjige imaju i humani karakter jer iza rodoslova svih porodica ostaje i jedna ljudska priča o kulturi, hronologiji jednog mjesta, jednog kraja i uopšte istoriji srpskog naroda.
– One omogućavaju ljudima, da uprkos migracijama, ratovima, raznim političkim i socijalnim promjenama ili poremećajima, saznaju o svom porijeklu, korijenima – ocjenjuje Midanović.
Rado Tojić napisao je devet monografija o majevičkim selima Lipovice, Labucka, Priboj, Brijest, Potraš i Podgora, Peljave, Vukosavci i Lopare na Majevici. Želja mu je da uradi i monografiju pod nazivom „Dijaspora opštine Lopare“ što je kaže veliki i ambiciozan projekat s obzirom da sa ovog područja širom svijeta živi i radi više od 5.000 stanovnika ove opštine.
